DVI Nedir?

DVI (Digital Video interactive) sistemi, hareketli video görüntülerinin ve se­sin bilgisayarlarla kontrolünü sağlayan bir yapıdır. RCA şirketinin A/G (Araştırma-Geliştirme) laboratuvarlarında başlayan DVI çalışmaları, yavaş yavaş kullanıma geçmeye başladı. Şu anda yaygın olarak müzik dün­yasında kullanılan kompakt diskler, DVI sisteminde ha­reketli görüntünün ve sesin kaydı için kullanılmaktadır. Kompakt diske kaydedilen ses ve görüntüler, anında, istenildiği sırada yüklenip eşzamanlı gösterilebilmektedir. Bu özelliğinden dolayı, bilgisayara yüklenen bir program, resim ve ses öğelerinin akışını kontrol ede­rek, son derece etkileyici kullanım alanlarına yol aç­maktadır. Örnek olarak Şekil Ada görüldüğü gibi tari­hî bir alanın filmini çekip, diske kaydettikten sonra, bu diski bir DVI sisteminde kullandığımızı düşünelim.

Bir video kasetine kaydetmiş olsaydık, sırayla tüm bölge­yi görmek zorunda kalırdık. Oysa DVI sisteminin sağ­ladığı etkileşimle, sanki alanın içinde dolaşıyormuş gi­bi, sadece ilgimizi çeken yerlere gidip görüntülerini almamız mümkün olmaktadır, ilerde mağazalar, bütün ürünlerini kompakt disklere çekip evlere yollarlarsa şa­şırmayın. Çünkü DVI ile evinizin planını bilgisayarda çizip, mağazada satılan mobilyaları yerleştirip, gelecek­teki halini görüntüleyebilirsiniz veya geri planda çalan, Mozart’ın bir eseri eşliğinde, ünlü bir müzeyi evinizde­ki koltuğunuzda otururken, ziyaret edebilirsiniz.
Şüphesiz etkileşimli video sistemlerinin en büyük kullanım alanı, eğitim sektörü olacaktır. DVI sayesinde bilgisayar programları, hareketli, fotoğraf kalitesinde re­simleri ve sesi kullanabilmektedir. Örnek olarak, günü­müzde kullanılan ders programları, sadece düşük ka­liteli resim ve simgelerden oluştuğu halde, DVI programları, bir hücreyi, fizik dersindeki bir makineyi, coğrafya dersindeki bir bölgeyi fotoğraf ve hareketli gö­rüntüler ile kullanabilmektedir.
Aranızda, “bir resim, bin kelimeye bedel” sözünü hatırlayarak, bu kadar çok bilginin kompakt disklerde nasıl saklandığını merak edenler vardır kuşkusuz. RCA şirketinde DVI sistemi geliştirilirken, en büyük sorun ka­yıt okuma hızının düşüklüğü idi. Bir filmin, rahat biçim­de izlenmesi için, saniyede 16-30 civarında resmin arka arkaya görüntülenmesi gerekiyor. Oysa kompakt disk okuma hızı, sadece kare başına 5000 byte’lık bilgiye izin veriyordu. Bu sayı renkli ve kaliteli bir resim için çok yetersiz olduğundan, projenin başındaki mühen­disler, çok gelişmiş sıkıştırma yöntemleri kullanarak re­simleri kaydetmeye karar verdiler. Örnek olarak, arka arkaya kaydedilecek 5 kırmızı nokta, 5 birim hafıza har­cayacağı yerde, 5′defa kırmızı şeklinde saklanabilir. Bu durumda, sadece 2/3 birimlik hafıza harcanır, ilk ça­lışmalarda geliştirilen algoritmalar, resimleri, çok az bir kalite kaybı ile 1/40 yer harcayarak saklanabilir duru­ma getirdi. Sıkıştırılıp saklanan bu resimler, program tarafından kullanılacağı zaman, deşifre programları ile çözülüyor ve ekrana görüntüleniyordu.

Mühendislerin önünde, hızı artıracak üç çözüm yolu görünüyordu. Bi­rincisi standart kompakt diskler yerine, yeni tür bir op­tik disk tasarlamaktı. Ancak kompakt disklerin yaygın olarak üretilmesi ve kullanılmasından dolayı, RCA, yeni bir disk standardı geliştirmekten çekindi. İkinci çözüm yolu ise, deşifre programlarını hızlandırmaktı. Program­ları hızlandırmak yerine, otomatik deşifre eden enteg­reler geliştirildi. Çok hızlı çalışan bu entegreler saye­sinde, bilgisayarın deşifre işlemi ile uğraşması da önlenmiş oldu. Üçüncüsü ise, şifreleme yöntemi ge­liştirmekti. Bunun üzerine, şirket, Delta sıkıştırma me­todunun biraz değişik bir cinsi olduğu bilinen ve çok gizli tutulan bir yöntem geliştirdi. Delta sıkıştırmanın esa­sı, bir filmde, sadece değişen bölgeleri kaydetmektir. Örnek olarak, filmde sadece bir adam yürüyorsa, ge­ri planda sabit kalan ev, yol… gibi kısımlar tekrar kay­dedilmez.Projenin başında olan Kaiman ve Ryan adlı mü­hendisler, geliştirilecek kısımları ve yapılacak harcama­ları açıkladıkları zaman, RCA şirketinin yönetici hiye­rarşisinin her seviyesi, projeyi reddetti. Projeyi yaşatmak için Kaiman, kendi sözleriyle “şeytanla anlaşma” ya­parak, prototip deşifre entegrelerini dokuz ayda tes­lim etmeye söz verdi. VLSI (Çok yoğunlaştırılmış, mil­yonlarca transistörden oluşan kompleks entegrelere verilen isim) tasarımı için silikon derleyiciler kullanarak, çalışma grubu zamanında bu amaca ulaştı.
DVI’nin gelişmesine hız kazandıran esas olay, In­tel şirketinin DVI teknolojisini ve RCA şirketindeki tüm proje grubunun elemanlarını satın almasıyla başladı. Intel’in bu alımı, heyecan verici, fakat göz ardı edilmiş DVI’ye saygınlık kazandırmakla birlikte, çalışmaları hız­landırıcı bir faktör olmuştur.
Intel şirketi, IBM kişisel bilgisayarlarının içine takı-labilecek ve kompakt diskleri okuyup işleyebilecek DVI kartlarını sürekli olarak geliştirmekte. Çok pahalı olan bu teknoloji planlandığı gibi, sistem başına $ 1000 se­viyesine indirilebilirse, büyük oranda yaygınlaşması sağlanacaktır.
Bu arada son CD-ROM konferansında, Hitachi, NEC ve Olivetti gibi şirketler, bu teknolojiye olan ilgile­rini açıkladılar. Lotus, Intel ve Microsoft şirketlerinin tem­silcileri de yaptıkları konuşmalarda, DVI’yi bir sanayi standardı haline getirmek istediklerini dile getirdiler. Üretilen DVI entegrelerinin çok önemli bir özelliği var. Entegrelerin içindeki microcode (entegrelerin içi­ne saklanan ufak programlar) değiştirilebiliyor. Hem de bu değiştirme işlemi, bir televizyon resminin 2 sa­tırının taranması süresinde gerçekleşiyor. Yani isteni­len özel efektler DVI entegresine yüklenip, çok güzel kombinasyonların ortaya çıkmasına sebep oluyor.

Bir DVI demostrasyonunda, bu yöntemi kullanan prog­ramcılar, bir resim karesinin açıklık-koyuluk ayarını, özel filtre işlemlerini, mozayik efektlerini gösterdiler. En­tegrenin, gerçek zamanlı olarak yaptığı bu işlemler, fuarlarda, hayret dolu bakışlarla izlendi.
DVI, birçok kuruluşta, özellikle askerî, endüstriyel ve eğitim amaçlı alanlarda kullanılmaya başlandı. DVI ve CD-ROM (Kompakt diske kaydedilmiş, sadece oku­nabilir dijital bilgi sistemi) sayesinde bilgisayarlar ar­tık, çok büyük boyutlardaki bilgilere erişip, daha etkin bir biçimde kullanma imkânına kavuşmuş oldular.